Λύτρας

Επώνυμο οικογένειας καλλιτεχνών, γιων του ζωγράφου Νικηφόρου Λύτρα (βλ. λ.). 1. Λύσανδρος (Αθήνα 1885 – Αλεξάνδρεια 1921). Ηθοποιός. Ασχολήθηκε με το θέατρο μετά την ολοκλήρωση των γυμνασιακών του σπουδών. Πρωτοεμφανίστηκε το 1908 στον θίασο της Κυβέλης και έπαιξε με επιτυχία μικρούς κωμικούς ρόλους. Μελετηρός και ευφυής, επιδόθηκε στη μελέτη των κλασικών κωμικών έργων και κατόρθωσε τελικά να διαπρέψει στην ερμηνεία των ηρώων τους, κυρίως εκείνων του Μολιέρου.2. Νικόλαος (Αθήνα 1883 – 1927). Ζωγράφος. Σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με δάσκαλο τον πατέρα του. Το 1907 συνέχισε την εκπαίδευσή του στην Ακαδημία του Μονάχου με καθηγητή τον Λεφτς, ενώ το 1923 διορίστηκε καθηγητής της ζωγραφικής στη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο Λ. άφησε ένα αρκετά εκτεταμένο έργο, αν και ο θάνατός του σε ηλικία 44 ετών διέκοψε πρόωρα την καλλιτεχνική του δραστηριότητα. Εγκατέλειψε την κλασική ηθογραφία και τη μέθοδο σύνθεσης στο εργαστήριο, προτιμώντας τη ζωγραφική της υπαίθρου, από την οποία άντλησε και τους τρόπους απόδοσης των προσωπογραφιών. Εφοδιασμένος με αξιόλογη τεχνική κατάρτιση και επηρεασμένος από τις ιμπρεσιονιστικές τάσεις της εποχής, όπως εκείνες είχαν ερμηνευθεί στον γερμανικό χώρο, επιζητούσε να συλλάβει την υποβλητική δύναμη της στιγμιαίας εντύπωσης με ταχύτητα· κατάργησε τα κλειστά περιγράμματα, τον επιμελημένο πλασμό και τα λεπτομερειακά στοιχεία, ενώ επεξεργαζόταν τους πίνακες με πλατιές χρωματικές επιφάνειες που έδιναν πολύ δροσερά αποτελέσματα. Τα τοπία του, όπως η Θαλασσογραφία και η Βάρκα με πανί (και τα δύο στην Εθνική Πινακοθήκη), Η Τήνος, Ο Άγιος Μάρκος της Τήνου κ.ά., σχεδιασμένα κατευθείαν με τη χρωματική ύλη, διακρίνονται για τη φωτεινότητα και τη συνοπτική τους απόδοση. Από τις προσωπογραφίες του, όπως του Γιαννούλη Χαλεπά (Μουσείο Ναού Ευαγγελίστριας, Τήνος), των αδελφών του ζωγράφου κ.ά., ξεχωρίζει ιδιαίτερα η γοητευτική προσωπογραφία της συζύγου του (Εθνική Πινακοθήκη), σχεδιασμένη επίσης με χρώμα. Στους πίνακες του Λ. διαφαίνεται γενικά η βασική επιδίωξη να απομακρύνει από τη ζωγραφική τα διανοητικά στοιχεία της ακαδημαϊκής διατύπωσης (επιμελημένο σχέδιο, προβολή των όγκων, κανόνες κλασικής συνθετικής διάταξης), για να μεταδώσει τη χαρά της άμεσης αισθητικής συγκίνησης με την απλοποίηση των μορφών.3. Περικλής (Αθήνα 1888 – Αλεξάνδρεια 1940). Ζωγράφος. Αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 1909. Ασχολήθηκε με την απόδοση σκηνών της καθημερινής ζωής και την τοπιογραφία. Από τους πίνακές του, οι πιο αξιόλογοι θεωρούνται η Μενιδιάτισσα και Ο Άγγελος της νίκης. Πίνακας του Νικόλαου Λύτρα, προσωπογραφία της συζύγου του καλλιτέχνη(Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα).